Võ Tiểu Linh, 36 tuổi, sau 10 năm tự ý dùng thuốc nhỏ mắt chứa corticoid kéo dài, được chẩn đoán đục thủy tinh thể, glôcôm cả hai mắt, nguy cơ mù vĩnh viễn. Tới khám tại bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, nữ bệnh nhân cho biết 10 năm trước thường xuyên bị viêm kết mạc nên tới phòng khám gần nhà để nhận đơn thuốc, sau đó dùng loại thuốc tra mắt này mỗi khi mắt khô, khó chịu. Đầu năm 2023, chị Linh bắt đầu nhìn mờ, bị lóa sáng khi trời nắng. Ban đầu, bệnh nhân cho rằng đây là biểu hiện của mệt mỏi sau sinh nên không thăm khám, chỉ nghỉ ngơi tại nhà. Đến khi thị lực giảm rõ rệt, chị Linh mới vội vã đến viện kiểm tra.
Chị được khám chuyên sâu với máy đo sinh trắc nhãn cầu Argos tốc độ khoảng một giây mỗi mắt và máy chụp cắt lớp võng mạc OCT Cirrus 6000 khảo sát đáy mắt kết hợp kiểm tra khoảng nhìn, đánh giá mức độ tổn thương thần kinh thị giác. Kết quả cho thấy đục thủy tinh thể dưới bao sau, trong đó mắt trái đục nặng. Dây thần kinh thị giác bị tổn thương nghiêm trọng dẫn tới nhìn mờ, thu hẹp khoảng nhìn.
Tự ý dùng thuốc nhỏ mắt chứa corticoid kéo dài, nữ bệnh nhân đối mặt nguy cơ mù lòa
Chị Tiểu Linh kiểm tra mức độ tổn thương trên máy đo sinh trắc nhãn cầu Argos. Ngoài ra, bệnh nhân bị tăng nhãn áp, áp lực nội nhãn cao 32mmHg so với mức bình thường. PGS.TS.BS Bùi Thị Vân Anh, Trưởng khoa Phaco và Bệnh phần trước nhãn cầu, Trung tâm Mắt công nghệ cao, cho biết chị Linh có nguy cơ mù hai mắt vĩnh viễn nếu không được điều trị kịp thời. Nguyên nhân do thuốc bệnh nhân sử dụng chứa corticoid. Hợp chất này thường gặp trong y khoa, khi dùng trong thời gian dài ở mắt sẽ gây ứ trệ thủy dịch, tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể và một loạt biến chứng khác.
Bác sĩ khuyến cáo đục thủy tinh thể và glôcôm có xu hướng tăng nặng, do đó chị Linh cần điều trị sớm. Phác đồ gồm thay thủy tinh thể (phẫu thuật phaco) nhằm khôi phục thị lực, dùng thuốc để giảm nhãn áp, hạn chế glôcôm tiến triển. Bệnh nhân tái khám sau ba ngày, nhằm đánh giá đáp ứng thuốc và điều kiện mổ.
Nguyên tắc phẫu thuật phaco yêu cầu chia ra hai ca mổ độc lập vào các ngày khác nhau, nhằm tránh biến chứng mất thị lực đồng thời hai mắt trên bệnh nhân. Vì vậy, chị Linh được phẫu thuật vào ngày 26 và 27/6, mỗi ca kéo dài khoảng 7 phút.
Máy Argos hỗ trợ tổng hợp và phân tích chi tiết thông số thủy tinh thể, kết nối trực tiếp với hệ thống trong phòng mổ. Từ đó, máy hỗ trợ can thiệp chính xác, hạn chế sai sót, tránh tổn thương nhu mô giác mạc.
Ca mổ còn sử dụng máy Phaco Centurion tích hợp tay cầm Active Sentry nhằm loại bỏ thủy tinh thể bị đục, song song ổn định nhãn áp, hạn chế biến chứng.
Đến nay, nữ bệnh nhân khôi phục tầm nhìn, nhãn áp giảm. Chị tiếp tục dùng thuốc theo chỉ định và theo dõi định kỳ.
Theo PGS Vân Anh, tình trạng sử dụng thuốc nhỏ mắt không theo chỉ dẫn y khoa thường gặp. Nhiều người cho rằng thuốc giúp làm sạch, tăng độ ẩm mắt nhưng không tìm hiểu và tra cứu thành phần của thuốc. Một số cho rằng thuốc đã được kê đơn và giúp giảm triệu chứng nhanh, nên tiếp tục sử dụng mà không tái khám.
Do đó, PGS Vân Anh lưu ý người dân không sử dụng đơn thuốc cũ khi chưa tái khám. Các thuốc kê đơn cần thận trọng, chỉ dùng khi bác sĩ chỉ định. Người dân lưu ý một số tác dụng phụ của thuốc nhỏ mắt chứa corticoid như: châm chích vùng mắt, miệng có vị lạ, sưng tấy vùng lưỡi – môi – miệng, cơ thể phát ban bất thường…
Đục thủy tinh thể là tình trạng mờ đục thủy tinh thể trong mắt, gây suy giảm thị lực, nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa. Glôcôm có tên dân gian là thiên đầu thống, xảy ra khi mất cân bằng thủy dịch dẫn đến tăng áp lực trong mắt và tổn thương dây thần kinh thị giác. Nếu không được điều trị, glôcôm có thể gây mù vĩnh viễn.
Biểu hiện các bệnh lý về mắt khá mờ nhạt ở giai đoạn đầu, mọi người nên khám mắt định kỳ để kiểm tra đánh giá sức khỏe của mắt, hoặc tái khám theo chỉ định. Các trường hợp cần tái khám gồm: điều trị bệnh lý mắt hoặc có bệnh nền ảnh hưởng tới mắt như tim mạch, tiểu đường.
Khi thấy dấu hiệu nhìn mờ, nhìn hình biến dạng, người dân cần khám chuyên khoa mắt để chẩn đoán và can thiệp kịp thời.
