Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật liên quan thị trường bất động sản, với hơn 83% đại biểu tán thành.
Theo đó, các Luật Đất đai, Nhà ở và Kinh doanh bất động sản và hai điều (200 và 210) của Luật Các tổ chức tín dụng có hiệu lực từ 1/8, tức sớm 5 tháng so với quyết nghị của Quốc hội tại kỳ họp tháng 1/2024.
Riêng một số quy định chuyển tiếp tại 7 điều (từ 253 đến 260) Luật Đất đai vẫn có hiệu lực từ 1/1/2025.
Luật vừa thông qua nêu thời hạn chuyển tiếp với các dự án đầu tư thuộc diện giao, cho thuê đất không qua đấu giá quyền sử dụng đã làm các thủ tục theo Luật Đất đai 2013.
Cụ thể, từ 1/8, các dự án này làm thủ tục giao, cho thuê theo Luật Đất đai 2024 nếu đã chọn được nhà đầu tư từ 1/7/2014 đến 31/7/2024. Hoặc trường hợp dự án nộp hồ sơ chọn nhà đầu tư trước 1/8 và chọn được nhà đầu tư, chủ đầu tư trước 1/1/2025, cũng áp dụng theo Luật Đất đai mới.
Các bước chọn nhà đầu tư, chủ đầu tư vẫn phải thực hiện theo quy định về đầu tư, nhà ở, đấu thầu.
Bên cạnh đó, Nghị quyết 132 của Quốc hội thí điểm một số chính sách tháo gỡ vướng mắc trong quản lý, sử dụng đất quốc phòng, an ninh kết hợp sản xuất, kinh tế sẽ hết hiệu lực từ 1/1/2025. Vì thế, phương án xử lý nhà, đất đã duyệt theo nghị quyết này trước 1/1/2025, sẽ tiếp tục được thực hiện.
Quá trình thảo luận nhiều ý kiến đại biểu tán thành có hiệu lực sớm các luật liên quan bất động sản, song họ băn khoăn điều kiện thi hành. Do đó, có ý kiến đề nghị giữ nguyên hiệu lực các luật này, tức từ 1/1/2025. Trong khi số khác đề nghị Chính phủ phải chịu trách nhiệm khi đề xuất có hiệu lực sớm các luật này.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng Luật Đất đai 2024, Nhà ở 2023 và Kinh doanh bất động sản 2023 có nhiều chủ trương, chính sách mới để khắc phục vướng mắc các luật cũ. Nhiều quy định có tính đổi mới được người dân và xã hội kỳ vọng tạo động lực cho phát triển kinh tế – xã hội. Cùng với đó, nhiều quy định có thể áp dụng ngay mà không cần văn bản hướng dẫn chi tiết.
Mặt khác, Chính phủ đã có báo cáo giải trình, rằng phương án đề xuất có hiệu lực sớm 5 tháng với các luật liên quan bất động sản không gây ra cách hiểu khác nhau.
Cũng có ý kiến đại biểu lo ngại về tiến độ, lộ trình ban hành văn bản hướng dẫn thuộc trách nhiệm của địa phương là “quá gấp”. Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận nhận thấy điều này hoàn toàn xác đáng. Cơ quan này cho hay, Chính phủ đã có báo cáo giải trình, trong đó nêu rõ tiến độ ban hành các văn bản hướng dẫn thuộc thẩm quyền Chính phủ, Thủ tướng, các bộ, ngành.
Với các văn bản hướng dẫn thuộc thẩm quyền của địa phương, Chính phủ khẳng định còn thời gian để hoàn thiện, ban hành và có hiệu lực từ ngày 1/8. Tức là, các bộ, ngành, địa phương sẽ kịp thời ban hành văn bản, hướng dẫn để không tạo khoảng trống pháp lý hoặc để xảy ra tiêu cực, trục lợi chính sách, hợp thức hóa sai phạm.
Dù vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo sát việc ban hành văn bản, hướng dẫn thi hành của các bộ, địa phương. “Không để xảy ra vướng mắc do thiếu hoặc chậm ban hành văn bản, tình trạng thông tư “chờ” nghị định, văn bản của địa phương “chờ” hướng dẫn của Trung ương”, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị.
Cơ quan này cho biết sẽ yêu cầu Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội giám sát việc ban hành văn bản pháp luật này.
