Định hướng phát triển ngành công nghiệp bán dẫn là vấn đề được đưa vào nghị trường Quốc hội trong phiên chất vấn Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, sáng 6/6.
Cho biết hiện nay, nhiều quốc gia trên thế giới đã và đang tập trung vào ngành công nghiệp bán dẫn, có sự phát triển vượt bậc, đại biểu Nga muốn nghe đánh giá của Phó Thủ tướng về cơ hội của Việt Nam khi tham gia vào ngành công nghiệp hấp dẫn này.
“Việt Nam cần có những giải pháp gì để thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ phục vụ phát triển ngành công nghiệp bán dẫn?”, bà Nga đặt câu hỏi.
Trả lời, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhận định Việt Nam là nước có nhiều lợi thế, trong đó kinh tế số vừa qua phát triển nhanh với tốc độ tăng trưởng 12-15%/năm.
Người Việt cũng có nhiều tố chất (yêu toán, khéo léo…) để tham gia vào ngành công nghiệp bán dẫn và việc đào tạo các chuyên ngành liên quan tới công nghệ thông tin, theo ông Hà, vừa qua cũng được chú trọng.
Từ những lợi thế ấy, lãnh đạo Chính phủ khẳng định “Việt Nam có cơ hội tham gia sâu ngành công nghiệp bán dẫn”.
Để tận dụng cơ hội, theo Phó Thủ tướng, cần đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Chính phủ đã phê duyệt đề án đào tạo nhân lực trong ngành công nghệ thông tin, mục tiêu đào tạo 50.000 kỹ sư công nghệ để đáp ứng nhu cầu.
Ông lưu ý trong đào tạo nhân lực cần chú trọng đào tạo lại, đào tạo tại chỗ các kỹ sư để họ tiếp cận ngay, tham gia vào chuỗi sản xuất ở các khâu như đóng gói, kiểm chuẩn… Đi kèm với đó là đào tạo chuyên sâu để họ tham gia vào các khâu sản xuất chuyên sâu hơn, cốt lõi.
Theo ông Hà, bên cạnh việc đưa ra cơ chế, chính sách thu hút doanh nghiệp đầu tư vào chip bán dẫn, Chính phủ đã có chủ trương chọn các trường đại học, xây dựng trung tâm chip bán dẫn… để tận dụng cơ hội tham gia sâu vào chuỗi sản xuất lĩnh vực công nghệ cao này.
Về lâu dài, Chính phủ cần có chính sách để Việt Nam có thể xây dựng, nghiên cứu sâu hơn về công nghệ lõi – lĩnh vực các nước phát triển đều nắm bản quyền, không chuyển giao.
Dùng quyền tranh luận để thể hiện quan điểm về việc này, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Tạ Văn Hạ nhìn nhận Việt Nam cũng có cơ hội và từng kỳ vọng đón lấy cơ hội trở thành “miền đất hứa” thu hút ngành công nghiệp bán dẫn.
Dẫn thông tin Trung Quốc đã bỏ ra 45,5 tỷ USD, Hàn Quốc bỏ hơn 7 tỷ USD để hỗ trợ cho ngành công nghiệp bán dẫn, ông Hạ sốt ruột khi ở Việt Nam, nhiều doanh nghiệp công nghiệp bán sản phẩm cho Mỹ sử dụng, nhưng bán trong nước lại… “không ai mua”.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhìn nhận Việt Nam có lợi thế vì được các nước đang làm chủ thiết bị đến thiết kế, các nước làm chủ công nghệ liên quan đến sản xuất.
“Họ có thể chuyển cho chúng ta một phần công nghệ”, Phó Thủ tướng cho biết Việt Nam là quốc gia được ưu tiên.
Để nắm bắt, làm chủ công nghệ sản xuất, Phó Thủ tướng nhấn mạnh phải nghiên cứu cơ bản, với rất nhiều khâu khác nhau và triển khai lâu dài. Vì vậy, Thủ tướng chỉ đạo đầu tư một số trung tâm khoa học công nghệ để phục vụ công tác nghiên cứu cơ bản.
“Một số trung tâm đổi mới sáng tạo sẽ được đầu tư để tiến hành những khâu ban đầu, nghiên cứu cơ bản hướng tới có thể làm chủ được các bước sau”, Phó Thủ tướng thông tin, những đầu tư này rất lớn như đầu tư khu vực sản xuất thử, có thể sản xuất hàng trăm lần mới ra được 1 sản phẩm đạt được yêu cầu.
“Sản xuất thử báo cáo đại biểu phải đầu tư 7 tỷ USD”, theo Phó Thủ tướng. Công việc này, theo ông, cần phải có sự tham gia của Nhà nước, nhưng quan trọng nhất cần sự tham gia của khối doanh nghiệp, đặt ra trong nhu cầu của thị trường, trên cơ sở có cung mới có cầu.
