Ngày 22-6, bệnh nhân N.H.B.T (18 tuổi; ngụ huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai) được gia đình đưa đến bệnh viện cấp cứu trong tình trạng hôn mê, bất tỉnh đột ngột. Bệnh nhân được đặt nội khí quản, thở máy để bảo vệ đường thở. Diễn tiến tụt huyết áp nên được sử dụng thuốc vận mạch. Do bệnh nhân còn trẻ, đột ngột rối loạn tri giác, hôn mê nên các bác sĩ nhận định ban đầu có thể rối loạn nhịp tim do viêm cơ tim cấp, rối loạn nhịp liên quan yếu tố gia đình. Tuy nhiên, khi khai thác thông tin bệnh sử từ gia đình cung cấp thì không liên quan nên bác sĩ nghi ngờ nhiễm độc chất. Vì khi nhập viện, bệnh nhân bị toan lactate mức độ nặng nên được lấy dịch dạ dày xét nghiệm độc chất.
“Tình trạng của bệnh nhân rất nặng, dù đã tính phương án chuyển lên tuyến trên nhưng nguy cơ tử vong trên đường vận chuyển rất cao. Vì vậy, sau khi hội chẩn với các bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy, bệnh viện đã quyết định điều trị tại chỗ” – bác sĩ Khoa nói và cho biết ngay sau đó, bệnh nhân được lọc máu hấp phụ khẩn cấp liên tục trong 12 – 14 giờ để loại bỏ chất độc. Đến sáng 23-6, tình trạng của bệnh nhân tương đối cải thiện, được giảm thuốc vận mạch, toan chuyển hóa giảm, đồng tử bắt đầu co lại. Lúc này, kết quả xét nghiệm dịch dạ dày cho thấy bệnh nhân ngộ độc xyanua chưa rõ nguồn gốc.
Hiện tại, bệnh nhân đã ngưng thở máy, tỉnh táo, nhận biết được người nhà nhưng sức cơ rất yếu, chưa tự sinh hoạt. Người bệnh đang tiếp tục được theo dõi do hình ảnh học cho thấy có tổn thương rải rác vùng vỏ não. Theo bác sĩ Khoa, xyanua là chất độc cấp tính, nếu bị nhiễm qua đường tiêu hóa thì hấp thụ vào máu rất nhanh, có thể tử vong ngay. Hiện các bệnh viện lớn của TP HCM đều không có thuốc giải độc xyanua đặc hiệu, Bệnh viện Lê Văn Thịnh phải sử dụng thuốc thay thế có hiệu quả yếu hơn.
Bác sĩ chuyên khoa II Kiều Ngọc Minh, Phó Giám đốc Bệnh viện Lê Văn Thịnh, cho biết sau hơn 20 năm làm nghề, lần đầu tiên bệnh viện tiếp nhận điều trị bệnh nhân bị ngộ độc xyanua. “Xyanua là chất độc cực mạnh, nhiễm độc xyanua rất cấp tính, bệnh nhân sẽ chết sau vài giây hoặc vài phút khi nhiễm độc với liều lượng 50 – 150 mg. Chất độc này khi vào cơ thể sẽ hấp thụ vào máu rất nhanh, ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa, thần kinh, hô hấp. Với nồng độ rất nhỏ, dưới ngưỡng 50 mg, xyanua có thể gây tàn phế vĩnh viễn hoặc người bệnh có vấn đề về thần kinh, tiêu hóa, tuần hoàn… không thể chữa khỏi” – bác sĩ Minh thông tin. Theo các bác sĩ, trong tự nhiên, chất độc xyanua có thể có trong củ sắn (khoai mì), măng tươi chưa nấu chín.
Đáng chú ý, đây không phải là sự việc hy hữu, trước đó đã có nhiều vụ việc thương tâm đầu độc bằng xyanua để lại hậu quả nặng nề. Luật sư Trần Minh Hùng, Trưởng Văn phòng Luật sư Gia Đình (Đoàn Luật sư TP HCM), cho biết hiện nay pháp luật quy định về việc kinh doanh hóa chất xyanua rất khắt khe. Tuy nhiên, việc mua bán hóa chất vẫn diễn ra tại các chợ ở TP HCM nói riêng và cả nước nói chung chưa được kiểm soát chặt chẽ. Thậm chí, ngay cả người bán, người mua chưa đủ điều kiện mua bán hóa chất vẫn có thể sử dụng. Bằng chứng là thời gian gần đây đã xảy ra tình trạng bị đầu độc bằng các hóa chất, trong đó có xyanua, gây ra chết người. Luật sư Hùng cho biết kinh doanh hóa chất xyanua là một ngành nghề kinh doanh có điều kiện rất khắt khe. Cá nhân, tổ chức muốn kinh doanh hóa chất độc hại này phải đáp ứng các điều kiện kinh doanh như bảo đảm an toàn trong kinh doanh hóa chất; yêu cầu về cơ sở vật chất – kỹ thuật trong sản xuất, kinh doanh hóa chất phải phù hợp quy mô hoạt động và đặc tính của hóa chất; phải có cơ sở vật chất – kỹ thuật, năng lực chuyên môn đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật áp dụng đối với sản xuất, kinh doanh hóa chất thuộc danh mục hóa chất sản xuất, kinh doanh có điều kiện; có giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất, kinh doanh hóa chất…
Theo luật sư Hùng, việc mua bán hóa chất độc cần có phiếu kiểm soát với sự xác nhận của cả bên mua và bên bán để làm cơ sở kiểm soát hóa chất độc lưu thông trên thị trường… Tuy nhiên, người bán không thể kiểm soát được mục đích sử dụng của người mua và người sử dụng hóa chất độc phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về mục đích sử dụng của mình. Luật sư Hùng thông tin việc vi phạm trong mua bán kinh doanh hóa chất không những bị phạt hành chính mà tùy trường hợp có thể bị xử lý hình sự. Căn cứ điều 311 Bộ Luật Hình sự năm 2015 quy định người nào sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép chất cháy, chất độc thì bị phạt tù từ 1 – 5 năm; phạt tù từ 2 – 7 năm nếu gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 1 người với tỉ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%; gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 2 người trở lên mà tổng tỉ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 31% đến 60%…
Đối với việc mua bán, sử dụng xyanua, điều 312 Bộ Luật Hình sự năm 2015 quy định phạt tù từ 1 – 5 năm nếu làm chết 1 người hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 1 người với tỉ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên… Phạt tù từ 5 – 10 năm nếu làm chết 2 người… Phạt tù từ 10 – 15 năm nếu làm chết 3 người trở lên. Ngày 5-7, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Đồng Nai đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam Nguyễn Thị Hồng Bích (ngụ xã Vĩnh Thanh, huyện Nhơn Trạch) về hành vi “Giết người”. Trước đó, từ tháng 10-2023 đến tháng 5-2024, tại gia đình ông Nguyễn Văn H. (xã Vĩnh Thanh) liên tiếp có 5 người chết, gồm ông H., 3 người cháu và 1 người con rể. Các nạn nhân trước khi chết có các biểu hiện bị nôn ói, chóng mặt, nhức đầu. Tháng 6 vừa qua, nam thanh niên tên B.T, cháu nội của ông H., bỗng bị hôn mê, bất tỉnh và được đưa đi cấp cứu. Kết quả xét nghiệm cho thấy trong người T. có chất xyanua. Nghi ngờ có khuất tất, gia đình bên ngoại của T. đã làm đơn trình báo công an. Điều tra cho thấy Nguyễn Thị Hồng Bích đã đầu độc người thân trong gia đình và thanh niên B.T là cháu gọi Bích là cô ruột.
